Look down.

     Pamiętam jeszcze ten zapach prochu, który towarzyszył mi po wizycie w teatrze Roma. Nie wiem jak dawno temu to było, ale jednego jestem pewna-od razu, kiedy wywęszyłam informację o zwiastunie „Nędzników” wiedziałam, że muszę na to iść. Oczywiście czas mijał i różne sprawy wychodziły na niechlubny piedestał, ale w końcu udało mi się nadrobić zaległość, co do której miałam różne, by nie powiedzieć ogromne wątpliwości. No bo wiecie jak to jest z opiniami-póki sami nie przekonamy się jak coś smakuje, wciąż będziemy tylko obchodzić się samym zapachem. I tak się właśnie zaczęło.

    W natłoku licznych rozczarowań, załamywania rąk i niechęci co do złej (?) barwy głosu aktorów, powiem po prostu, że film mi się bardzo podobał. Bo jeśli nie przepadam za musicalami i wiem, że w takim a nie innym gatunku utrzymany jest dany tytuł, nie roztkliwiam się nad swoimi zmarnowanymi pieniędzmi, a przede wszystkim nie chodzę na podobne produkcje. Dlatego powyższa część wpisu będzie trochę soczysta, bo nie rozumiem podejścia osób, które nie raczą nawet sprawdzić o co tak właściwie (że się niegramatycznie wyrażę) kaman, a jojczą pod niebiosa z powodu ‘ciągłego wycia’. Mały research jeszcze nikomu nie zaszkodził. Nie zamierzam jednak stać ze sztandarem obronnym wobec „Les Miserables”, bo są pewne kwestie, które mi dość zgrzytały, ale uważam, że co za dużo to niezdrowo. Nawet jeśli chodzi o krytykę (ok., może z wyjątkiem „Kac Wawy”- takie potworki powinny znikać w trymiga). Brak podparcia logicznymi argumentami jest be. 

   Kiedy myślę o niektórych fragmentach, na kark wychodzą mi tak zwane ciary.  To mnie uświadomiło, że jestem jednak wrażliwa na muzykę. Dobrze-nie chodzę [wiecznie] ze słuchawkami w metrze, bo nie czułabym się z tym komfortowo (zwłaszcza w godzinach szczytu), ale nie mogę zaprzeczyć, że jeśli spodoba mi się aranżacja, możecie być pewni, że całość ocenię wysoko. Tak było chociażby w przypadku „Czarnego Łabędzia” i elementów klasyki- jeśli ktoś sprzeda mi historię okraszoną wspaniałymi nutami, nie potrafię jej się oprzeć („Amadeusz”, anyone?). Analogicznie działo się w najnowszych „Nędznikach”. Jak rozwalił mnie warszawski spektakl, tak podobnie myślałam o całości filmu Hoopera. Ale-dystrybutorzy w opisie winni raczej wcisnąć informację o przeniesieniu teatru na duży ekran, niż posiłkować się danymi, iż jest to [jedynie] adaptacja. [Choć kto wie, może przesadzam]. 

    Odpowiecie-jasne, trudno nie być zachwyconym utworami, które już kiedyś powstały. Ale jeśli nikt nie włoży w nie serca, nie przekaże emocji, które przede wszystkim nie okażą się plastikowe, całe przesłanie i sens [dzieła] spali na panewce. Więc obsada miała tu wręcz kolosalne znaczenie. Tylko od niej zależało, czy przekonam się do sprzedanej mi wizji. A razem z nią szedł [również] sztab statystów, kamerzystów, makijażystów i technicznej całej reszty. Więc po napisach końcowych na usta cisnęły mi się naprawdę pozytywne wrażenia. Dlaczego? Bo prócz rzeczy, które zamierzam za chwilę poruszyć, LM są tak inne od większości lansowanych produkcji, że trudno nie być pod wrażeniem ich oryginalności. A czy zasługiwały na wszystkie Oscary- nie zamierzam się zastanawiać, bo nie jestem odpowiednią osobą na odpowiednim miejscu. Z pewnością jest tu wspaniały klimat, który od razu wraca, gdy przychodzą wspomnienia.

   Jeśli jedno zdarzenie mogło zmienić czyjeś życie o 360 stopni, to tak stało się w przypadku Jeana Valjeana. Kradnąc chleb, został skazany na więzienną, katorżniczą pracę galernika, na bagatela 19 lat. Po tym czasie otrzymuje zwolnienie warunkowe. I choć inspektor Javert wciąż ostrzega Valjeana, by nie zapomniał jego imienia (stalker- obsesjonat, czyżby?), nasz bohater chce rozpocząć życie na nowo rzucając w niepamięć tamtejsze chwile. Niestety-piętno jednego czynu wciąż go prześladuje, a mężczyzna po zaoferowanym przez duchownego noclegu, postanowi zwędzić kościelne kosztowności. Ale biskup-miast wydać go żołnierzom, dokłada mu do worka dwa piękne świeczniki i błogosławi na drogę. I tu właśnie rozpoczyna się akcja opowieści. W Valjeanie bowiem zachodzi przemiana- nie tyle ścina brodę, co mentalne złe korzenie i postanawia czynić dobro. Dlatego kilka lat później widzimy go jako burmistrza-szanowanego i czułego na biedę. Wszak bieda [i nędza-jak wskazuje tytuł] jest tu kolejnym-jak nie najważniejszym uczestnikiem całej historii. To z jej powodu ex-skazaniec, który nie zamierza więcej stawiać się w komisariacie, dopuszcza się występku. I to za jej sprawą Fantine- kobieta, którą wyrzucają z fabryki,  zostaje prostytutką, by zarobione pieniądze wysłać na leczenie córki. No i wreszcie to ona później jest jednym z motorów pchających lud na barykady. Znaczący jest również utwór, który śpiewał mały Gavroche, przemykając między żebrzącymi.

  Jednak sielanka Valjeana kończy się w chwili, gdy na arenę znów wkracza Javert.  Niczym pies myśliwski tropi byłego zbiega, traktując go jako zło i plugastwo. Zresztą widać to również w momencie, gdy wierzy zeznaniom kapitana, próbującego wcześniej nachalnie zaczepiać Fantine. Tu przejawia się ogromna hipokryzja, fanatyzm i ślepota Javerta, podparta licznymi uprzedzeniami. Tak więc Valjean, mimo, iż zaopiekował się umierającą Fantine, zmuszony jest ponownie wejść w skórę Harrisona Forda/Richarda Kimble. I zająć się małą Cosette. Mijają kolejne lata, a przed widzem powstaje zryw niezadowolonej części społeczeństwa, dwa wątki miłosne i pewnego rodzaju katharsis. Zatem jest co oglądać. 

   W chwili, gdy Hugh Jackman jako Valjean prosi o schronienie i pracę, wiedziałam już, że swoją rolą kupił mnie w całości. Bo to co zaprezentował było [wręcz] niełatwym zadaniem. Wszak musical nie ułatwia w ukazaniu szeregu emocji. Ale w twarzy Jeana widać było tak wiele, że wystarczyło na niego spojrzeć, by wyczytać wszystkie smutki. Zwłaszcza jeśli chodziło o oczy. No właśnie, oczy-mówi się, że są zwierciadłem duszy. I to właśnie było najsilniejszym punktem jego postaci- z nich dało się wyciągnąć wszystko. Fantastyczna sprawa. Przypomnijcie sobie moment, gdy Valjean drze kartkę i zadaje sobie pytanie „Who am I?”.  Ta świadomość porażki i chęć zmiany była tu niezwykle wyraźna. Dlatego uważam, że Jackman wspiął się na wyżyny swojego fachu i udźwignął pierwszy plan. Wspaniale oddał trudy życia protagonisty.

       Nie, nie zapomniałam o reszcie castingu. Anne Hathaway była, no wiecie, prze-dobra. Ale nachalna kampania promocyjna nie pozwoliła mi rozgraniczyć tego, jak często mówiono o jej fizycznej zmianie. Dlatego cieszy mnie, że przeczekałam trochę ten zgiełk i podeszłam w miarę swobodnie do całej produkcji. I jej kreacji. Fakt, iż Anne przeszła nie większą metamorfozę niż Portman w „V jak Vendetta”, na szczęście nie umniejszył jej zdolnościom. Rola Fantine jest niezwykle przejmująca, a jej śpiew wraz z wzmocnionym dramatyzmem, rozpaczą i żalem( z powodu niespełnionego marzenia), robi ogromne wrażenie. W pewnym momencie poczułam, że zaczynam mieć wilgotne oczy. Być może łatwo mną manipulować- choć nie sądzę, bo parokrotnie spotkałam się z podobnymi refleksjami. Myślę, że takie a nie inne uczucia biorą się również z zastosowanej techniki- żadne tam nagrywanie w studiu, tylko ‘żywy’ śpiew. Dlatego właśnie przymknęłam oko na niektóre [wokalne] niedoróbki. 

    Samantha Barks jako Eponine to kolejna wyłowiona perełka. Kto choć na moment nie przejął się losem nieszczęśliwie zakochanej córki Thenardierów? Oczywiście, nie była kryształową postacią, ale jej późniejsze czyny świadczą o tym, że każdy może się zmienić. Z drugiej strony naprowadza nas to na sugestię [autora], że miłość i poświęcenie są wstanie odkupić nasze winy (chyba zrobiło się dość podniosło). Na uwagę zasługuje również Aaron Tveit jako przywódca rewolucji Enjorlas (on i Barks zajmują się śpiewem bardziej zawodowo, czy mi się tylko wydaje) i dziecięce młodziaki, czyli Daniel Huttlestone jako Gavroche (super, super i jeszcze raz..wyraziście). Czy kogoś pominęłam? Jasna sprawa. Duet Cohen-Carter skrzypiał niczym stare dobre małżeństwo i świetnie wpasował się w stylistykę dziewiętnastowiecznych oszustów. Ich pojawienie się na weselu Cosette i Mariusa dowodzi, że tam gdzie pieniądze i ubóstwo, zawsze będzie chciwość i brak empatii. Zresztą,  jeśli musiałabym stwierdzić, kto zaskoczył mnie bardziej, wskazałbym na Cohena („Master of the house” i wszystko jasne). Eddie Redmayne i Amanda Seyfried nie należą do moich ulubieńców, a obawy co do ich występu po części się potwierdziły. Wysokie tony Cosette nie były na moje ucho, a postać Mariusa, mimo, że w scenie w pokoju ukazała swoje rozdarcie, nie potrafiła mnie przekonać. Tak więc tę parkę uważam za najsłabsze ogniwo. Został mi więc Russel Crowe jako zawzięty Javert. Do owej kreacji nie mam absolutnie żadnych zastrzeżeń-być może wokalnie nie miał się czym popisać, ale jego interpretacja jest jak najbardziej na plus. Nie da się ukryć, że ciężko zagrać postać, która szukając [złudnej] sprawiedliwości, sama wpada w sidła źle wyklarowanych wartości (a co ciekawe, wielokrotnie poruszał się na krawędzi-być może celowo).

    Film porusza swą naturalnością. Kamera bezpardonowo ukazuje największe nawet mankamenty wizualne: widziałam zmarszczki, podbite oczy i zmęczenie człowieka. Kwadratowe (a może raczej prostokątne) kadry i widok postaci na tle krajobrazu był również ciekawym zabiegiem. No i te lekkie wstrząsy-jakby wszystko szło w ruch wraz z każdym krokiem. Podobał mi się również  sposób, w jaki ukazano budowanie zapory z krzeseł/stołów i innych przedmiotów-to jak leciały i jak je ustawiano. W tym momencie dziwi trochę brak nagrody za scenografię (a „Lincoln” powinien dostać za zdjęcia jak stąd do kosmosu). Faktem, który świadczy o wyższości zachodniego kina nad naszym jest właśnie ta dbałość o szczegóły: biedni ludzie są brudni, mają niechlujne uczesania, szare zęby,  groteskowy makijaż i nie stronią od braku higieny [zwiastun bodaj „Syberiady polskiej” i czysta jak łza opaska, no proszę was]. Tak więc odwzorowanie ówczesnych realiów również było powodem dla którego tak, a nie inaczej oceniam całokształt. Kostiumy, przestrzeń i widoki- zwłaszcza prezentacja miasta, wzgórz i placu, są co tu dużo mówić świetne. Zwłaszcza słoń. 

Podsumowując: dawno nie poczułam się tak przeładowana wrażeniami jak na „Nędznikach”. I wracając nuciłam. Parokrotnie.